RECENSIE: AI in het onderwijs: Wat doen we er (letterlijk en figuurlijk) mee?



 Op 14 november 2024 woonde ik het onderwijscafé 'Generatieve AI in het onderwijs' bij in Thomas More Vorselaar. Met Barend Last als spreker werd een boeiende mix van praktische tips en kritische reflectie, maar ook, met vaak een humoristische insteek, inspirerende ideeën aangeboden. De sessie was gericht op leerkrachten, studenten in het hoger onderwijs en onderwijsprofessionals, met als doel het bewust en verantwoord inzetten van AI in de klas.

Kansen en uitdagingen

Het programma startte met een introductie waarin Barend Last de kansen en uitdagingen van AI belichtte. Hij benadrukte hoe tools zoals ChatGPT kunnen bijdragen aan differentiatie in de klas en het ontwikkelen van kritische denkvaardigheden bij leerlingen. Last presenteerde voorbeelden uit zijn boek Chatten met Napoleon, zoals hoe leerlingen kunnen leren om feitelijke onjuistheden in AI-gegenereerde teksten te herkennen. Hij moedigde docenten aan om AI als een aanvulling te zien op hun werk in plaats van een bedreiging.

Last ging ook in op de beperkingen van AI, zoals vooringenomenheid in de data waarop het is getraind. 
Hij illustreerde dit met een voorbeeld waarin een AI gevraagd werd een CEO te tekenen.
Het resultaat?
Steeds dezelfde stereotiepe, oudere, blanke man.
Volgens Last is het cruciaal dat zowel docenten als leerlingen bewust leren omgaan met deze biases en leren deze kritisch te benaderen.


Praktische werkvormen en reflectie

Een belangrijk onderdeel van de sessie was het aanbieden van praktische werkvormen. Last deelde ideeën zoals:

Tekstanalyse: 

    • Leerlingen laten samenwerken om AI-gegenereerde teksten te verbeteren.  
    • Zelf denk ik dan niet alleen aan verbeteren van gegenereerde teksten, maar AI in te zetten als schrijfhulp. Laat AI bijvoorbeeld een inleiding schrijven en laat de leerlingen dan zelf het midden en slot schrijven. 

  • Differentiatie: Het inzetten van AI om gepersonaliseerde vragen en opdrachten te genereren.  

De sessie sloot af met een vragenronde, maar deze had volgens mij efficiënter gekund. Door kleinere discussiegroepen aan te moedigen (het publiek zat aan tafels in groepjes van een achttal personen), had meer interactie en verdieping plaats kunnen vinden. Laat de mensen aan die tafels een korte discussie voeren i.p.v. een enkeling een irrelevante vraag te laten stellen, of eerder veralgemenende opmerkingen te maken, zoals: "Worden we niet allemaal te asociaal met al die internettoestanden? Er zijn nog nooit zoveel depressieven geweest."

Persoonlijke indruk

Wat mij bijbleef, was Lasts oproep om AI niet te bannen, maar het te leren benutten. Hij zei treffend: "Leerkrachten moeten hun werkproces aanpassen." Deze uitspraak zet je aan het denken over hoe AI op een constructieve manier kan bijdragen aan het onderwijs. Tegelijkertijd blijft kritisch denken essentieel, vooral in een tijd waarin de betrouwbaarheid van informatie soms moeilijk te beoordelen is.

Ik waardeer ook de aandacht voor de milieudiscussie rondom AI. Hoewel AI inderdaad een aanzienlijke hoeveelheid energie vraagt...draaien al die datacenters sowieso al niet op volle capaciteit voor het mondiaal online verkeer? Waarom is AI hier plots dé boosdoener, terwijl er over andere toepassingen, simpelweg e-mail bijvoorbeeld, geen woord gerept wordt? Innovaties binnen de sector richten zich bovendien op energie-efficiëntie, wat toch enigszins geruststellend is. Zoals de Wall Street Journal (2023) aangeeft, ontwikkelen technologische bedrijven voortdurend nieuwe methoden om het energieverbruik van AI te verminderen, zonder de functionaliteit van deze systemen aan te tasten.

Het onderwijscafé bood een inspirerende ervaring waarin theorie en praktijk hand in hand gingen. De balans tussen concrete tips en ruimte voor kritische reflectie maakte de sessie zeer interessant. Deze lezing is zeker een aanrader voor iedereen die meer wil leren over de mogelijkheden en uitdagingen van AI in het onderwijs.

Bronnen:

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Intermezzo: dan toch een korte voorstelling!

Afbeelding
Hiervan kregen we een zeer geslaagd voorproefje.   Dag Vreemde Man In de klas waar woorden vloeien, stond Evi op, stem luid en krachtig. Haar voordracht vol passie, treffend, raakte mijn snaar, intens en machtig. 'Dag Vreemde Man' zong ze moedig, Met vuur, gevoel en vooral toonvastig. Een tweestrijd tussen feminisme, maar ook een hunkering, waarachtig. Evi, met je stem vol passie, jouw voordracht roerde mijn ziel. Je bracht de woorden van een ander, maar gaf ze vleugels, maakte ze 'real'.
Read more »

We moeten onze kinderen weer de liefde voor taal bijbrengen

Afbeelding
Liefde voor taal  In zijn artikel wijst Michiel Wils op een dringend probleem binnen het taalonderwijs: de nadruk op puur functionele taalvaardigheden ten koste van de passie voor de taal zelf. Wils betoogde dat het lesprogramma met zijn vage leerdoelen en gebrek aan literaire aandacht heeft geleid tot een situatie waarin studenten niet langer genieten van lezen en hun culturele en taalkundige bagage verwaarlozen.  Waar knelt het schoentje? De grootste uitdaging zit hem in het vinden van de juiste balans tussen vaardigheden en kennis binnen het onderwijs van taalvakken. Er is een opvallende overgang naar een praktischere benadering, waarbij de focus ligt op communicatie en de interpretatie van tekst door leerlingen; echter lijkt de diepte en culturele diversiteit van taal naar de achtergrond te zijn verdwenen.  Wils benadrukt het belang van kennisoverdracht en culturele bagage als essentiële elementen voor het cultiveren van liefde voor taal. Hij benadrukt ook de waarde v...
Read more »

Heer van de vliegen, AKA, Lord of the flies

Afbeelding
Ik zet al vast even recht dat je je niet puur mag baseren op deze oude cover van de originele Engelse versie van dit boek. Goldwing won niet de Nobelprijs voor specifiek dit boek, maar ontving in 1983 wel de Nobelprijs voor Literatuur. De prijs werd toegekend voor zijn hele oeuvre, maar Lord of the Flies was zeker een van zijn meest invloedrijke werken die bijdroegen aan de erkenning. Dit boek greep me onmiddellijk bij de keel Lord of the Flies oftewel Heer van de vliegen,  geschreven door William Golding, is een van die boeken die generaties lang een diepe indruk achterlaten. Het verhaal over een groep jongens die op een onbewoond eiland terechtkomen en daar hun beschaving verliezen, is veel meer dan een avonturenverhaal.  Het is een allegorie over de menselijke natuur, een onderzoek naar de dunne scheidslijn tussen beschaving en barbarij. Golding ontving in 1983 de Nobelprijs voor Literatuur voor zijn volledige oeuvre, en Lord of the Flies was ongetwijfeld een belangri...
Read more »